(… οικόσιτο ρήμα… Το είχε δέσει η μάνα μ’ ένα
λουρί από το πόδι για να μου κάνει συντροφιά όταν εκείνη…)
.. λύπη.
Ξέρω καλά τους χρόνους του και τις συνήθειές του.
Καμιά φορά, στο τρίτο πρόσωπο βγάζει τη
μάσκα
και απλώνεται με ήττα.
(Εκτός κι αν κάτι δεν έμαθα
καλά. Από παιδί.)
Ήταν η ΑΝΑΤΡΟΦΗ ένα ποίημα από τη
συλλογή της Αντιγόνης Βουτσινά ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΠΟΙΗΜΑ, εκδόσεις Μελάνι 2012.
Η ΜΑΝΑ, ως λέξη ( ; ) πρωταγωνιστεί
και είναι ο ΤΙΤΛΟΣ και στο επόμενο ποίημα σ’ αυτή την εισαγωγή:
ΜΑΝΑ
η λέξη αυτή ποτέ δεν μπήκε σε ενεστώτα
Παρά μόνο όταν ήρθε Εκείνος.
Ο κίτρινος Παρατατικός.
Και τώρα παρακαλώ, κάποιος
ν’ ανάψει τα φώτα
μες στο ποίημα
(… μήπως και φωτιστεί η…)
τρι(α)μελής
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ:
Ο πατέρας, ζωντανό αλεξικέραυνο στη θλίψη.
Η μητέρα, άκακος κεραυνός.
Οι δυο μαζί· ηλεκτροφόρες λύπες
που δεν έπιασε το αλεξικέραυνο.
Ανεβείτε τώρα στην ταράτσα
να δείτε το καμένο σας παιδί.
«Στα ολιγόστιχα συνεκτικά και μαζί
θρυμματισμένα ποιήματά της η Αντιγόνη
Βουτσινά, σχολιάζει χαμηλόφωνα αλλά και με μια οξύτητα εξαιρετική
τη λύπη, τη μοναξιά, την αμφισβήτηση
του εαυτού.
Με τόνο εξομολογητικό, το ποιητικό
υποκείμενο αφηγείται μια ιστορία με έμφαση στο ΛΑΘΟΣ.. .
… το ΛΑΘΟΣ που γίνεται ΠΟΙΗΜΑ.
Ένα λάθος που ξεκινά από την σχέση
των γονιών για να καταλήξει στη μοναξιά του καμένου παιδιού…
ένα λάθος που συνιστά ωστόσο το υφάδι
της ζωής…
Από τη μια το λάθος ποίημα, το ποίημα
όχι τόσο που δεν γράφτηκε σωστά με την έννοια του ποιητικού κανόνα, όσο ένα
ποίημα που δεν κατάφερε να υπάρξει κατά την επιθυμία της γράφουσας, ένα
ακυρωμένο ποίημα...
Η ΕΠΙΛΟΧΕΙΟΣ ΘΛΙΨΗ ΤΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ,
περιγράφει αυτήν ακριβώς την αγωνία
αλλά και το τετελεσμένο της διαδικασίας:
Μαύρες κλωστές οι λέξεις
Ράβουν το δέρμα ωμό.
Μην τραβήξεις καμιά τους.
Θα φανεί από κάτω η άκαρπη γέννα
και η
πρόχειρη καισαρική του ποιήματος.
Η μεταφορά του ραψίματος (και του
κεντήματος) επανέρχεται διαρκώς στα ποιήματα της συλλογής, από την ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ
ΜΟΔΙΣΤΡΑ ΤΟΥ ΟΤΡΑΝΟΥ ως την ΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ, όπου το ποιητικό υποκείμενο ράβει στην κοιλιά
της την πάνινη κούκλα των παιδικών της χρόνων…
Το μοναδικό γράμμα που χωρίζει τις
δυο λέξεις, γράψιμο και ράψιμο, μοιάζει εδώ να μην έχει σημασία, καθώς
φωτίζονται τα έργα του χεριού που τρέμει, μένει χωρίς δάχτυλα, ακρωτηριάζεται
όταν ακριβές δικές του λέξεις και άλλες ξένες
εκπυρσοκροτούν, κόβεται, ματώνει, επεμβαίνει.
Η χειρωναξία της γραφής και η τέχνη
του ραψίματος συναιρούνται σε ένα ποιητικό σχέδιο όπου οι βελόνες ωστόσο έχουν
ισότιμη θέση με τις κλωστές, μαζί με τη χαμένη λόγχη μες στα ποιήματα που κάνει
την εμφάνισή της στο πρώτο κιόλας ποίημα της συλλογής.
Αν δηλαδή το ράψιμο κατασκευάζει και
διορθώνει, η βελόνα τσιμπάει, πονάει, παρά τα σχέδια της κλωστής, παρά την
ένωση που αυτή επιδιώκει,
όπως κι οι τόνοι όταν ξεφεύγουν από τις λέξεις
και τα ποιήματα και γίνονται μαύρα δόρατα, πάνε στο μουσείο πολέμου και
ξεκοιλιάζουν τους επισκέπτες (ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ).
(Η Τιτίκα Δημητρούκα για την Ποίηση της
Αντιγόνης Βουτσινά)
Ανθολογούνται ποιήματα από την εν
λόγω συλλογή καθώς και ποιήματα από τη 2η συλλογή της Αντιγόνης Βουτσινά:
ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΚΕΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΗΜΕΡΟ, εκδόσεις Κουκίδα 2018
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
Ούτε φωνήεν ούτε
σύμφωνο
αναλφάβητος έρχεται
ο θάνατος
Νεκρά αυγά
στου ποιητή τη γλώσσα
Τ’ αποσιωπητικά
πόσο ανάδρομη η
κύηση
της τελευταίας του λέξης.
ΤΟ ΣΥΡΤΑΡΙ
μεγάλο οργανοτροφείο
ποιημάτων.
ΣΥΜΒΑΣΙΟΥΧΟΣ
ΠΟΙΗΤΗΣ
Μωρό ποίημα τρέξε
στον δήμιο.
(Η συγγραφέας έγινε μητερούλα).
[από τη συλλογή της Αντιγόνης Βουτσινά
ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΠΟΙΗΜΑ, εκδόσεις Μελάνι 2012]
ΟΙ
ΑΡΙΘΜΟΙ
(από τη συλλογή της Αντιγόνης Βουστινά ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΠΟΙΗΜΑ 2012)
«Μάθε επιτέλους να μετράς»,
από παιδί του φώναζε ο πατέρας
κι αυτός προσπαθούσε τόσο
που όταν ο πατέρας πέθανε
έσκυψε πάνω απ’ το φέρετρο
και του ’πε:
«Πέθανες στις τρεις και τέταρτο ακριβώς.
Ζύγιζες εβδομήντα έξι κιλά.
Ως ώρας έκλαψα δώδεκα λίτρα δάκρυ.
Απέχεις τετρακόσια είκοσι μέτρα από το μνήμα.
Σου έφεραν εξακόσια δεκαοχτώ τριαντάφυλλα.
Είδες πατέρα; Τα υπολόγισα όλα».
και τον κοίταξε για τελευταία φορά.
Με μια λύπη αμέτρητη.
Η ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΜΟΔΙΣΤΡΑ ΤΟΥ
ΟΥΡΑΝΟΥ
Δεν μπορώ να δω τα πουλιά.
Αντικρίζοντάς τα, βλέπω
τις μαύρες κόπιτσες του ουρανού
που συγκρατούν τα τραύματά του.
Μετά, έρχεται το απόγευμα
κι η ράφτρα του πόνου πίνει τόσο πολύ
που αρχίζουν να τρέμουν τα χέρια της,
χάνει τις κόπιτσες
και αφήνει ακάλυπτο
για λίγο
το δέρμα του ουρανού.
Τότε, από εκεί
εγώ κοιτάζω την πληγή
κι εσείς το ηλιοβασίλεμα.
[από τη συλλογή της Αντιγόνης
Βουτσινά ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΠΟΙΗΜΑ, εκδόσεις Μελάνι 2012]
ΣΑΒΒΑΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ
(κι άλλα
ποιήματα από τη συλλογή της Αντιγόνης Βουτσινά ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΚΕΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΗΜΕΡΟ,
εκδόσεις Κουκίδα 2018)
Ένα κορίτσι σπασμένο στα κεραμίδια πάνω
Ένα κεραμίδι πεταγμένο μέσα στο μάτι της
Ένα μάτι ολάνοιχτο πάνω στο κορίτσι.
Κοιτάζω από την κλειδαρότρυπα
με το ’να μου μάτι.
Μέσα σ’ αυτό ένα κορίτσι.
ΑΤΟΦΙΑ ΜΕΡΙΔΑ
Ήμασταν λέει στο σπίτι,
η μητέρα καθισμένη στα τέσσερα
έτρωγε το βραδινό της κόκκαλο
ο πατέρας ξαπλωμένος στην πλάτη
της
τακτοποιούσε την θηλή του·
ξαφνικά σβήνει το φως
και βρισκόμαστε όλοι στο τραπέζι.
Συγκεντρωθήκαμε απόψε εδώ για να
δειπνήσουμε
σαν οικογένεια, λέει ο ένας κι
αρπάζουμε πεινασμένοι τα μαχαίρια
να τεμαχίσουμε
αυτομάτως
μικρότερο το ψέμα.
ΟΤΑΝ ΚΟΙΤΑΖΟΜΑΙ ΣΤΟΝ ΚΑΘΡΕΦΤΗ
Ένα
σκυλί γαβγίζει το ποίημα.
Το ποίημα σκοτεινό μέχρι
το γόνα σκεπασμένο
παριστάνει τον νεκρό
γιατί απ ’το γόνατο και κάτω
άγρια βγάζει δόντια κοφτερά
κάτι αφού το ήξερες γιατί δεν το ’πες
κι άλλους τρομαχτικότερους κυνόδοντες
μου τα ’φαγες τα χρόνια
κι έτσι αργά - αργά το μαύρο το σκυλί
δαγκώνεται
την σάρκα τρώει την ουρά του
μασιέται όλο ως τα γόνατα
γιατί από εκεί και κάτω
με σκύλου πόδια
βάδισε πάλι αυτό το ποίημα.
Βγάζει το χελιδόνι απ' το συρτάρι
μαύρο
ψαλίδι τ' ουρανού
ξεκοιλιάζει τη μέρα σουπιά
τρέχει
φρέσκο μελάνι…
… ΚΑΠΟΙΟΙ
ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΦΟΝΟ ΕΝΑΣ ΓΙΑ ΠΟΙΗΜΑ
(από τη
συλλογή της Αντιγόνης Βουτσινά ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΚΕΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΗΜΕΡΟ, εκδόσεις Κουκίδα
2018)
Έχω ένα τοίχο τούβλινο στο ένα
μπροστά μου μάτι.
Έρχονται παρά δέκα τα πουλιά.
Πετάν με φόρα προς τ’ απάνω μου.
Οι λέξεις χτυπούν στον τοίχο.
Πέφτει, σωριάζεται ο τοίχος.
Τον μαζεύω φτερό - φτερό.
Φτερό - φτερό τον ξαναχτίζω.
Κανένα πουλί δεν διάνυσε το
ποίημα.
Καμία λέξη δεν φανέρωσε τι έγινε στο ένα μπροστά μου μάτι.
Κι όμως.
Έρχονται παραπέντε τα πουλιά.
ΤΟ ΒΑΡΥ ΦΟΡΤΙΟ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Στρίμωξα τη ζωή μου να χωρά σ’ ένα ποίημα
που τίποτ’ άλλο εκείνο πια δεν έγραφε
εξόν του ότι στρίμωξα τη ζωή μου
Η ποίηση της δεύτερης ποιητικής
συλλογής της Αντιγόνης Βουτσινά ΕΝΑ ΠΑΔΙ ΣΚΕΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΗΜΕΡΟ περιέχει κυρίως ποιήματα ποιητικής, σημάδι του
διαλόγου που επιχειρεί η ποιήτρια με τον εαυτό της, αλλά και τους πλησίον της.
Διερωτάται για την ουσία της τέχνης της αλλά ταυτοχρόνως επιχειρεί μια
αποκρυπτογράφηση της ζωής της – πάντοτε μέσα απ’ το ποίημα, που πάντως
παραμένει «Βαριά και ανθυγιεινή υπόθεση» (Κώστας Κρεμμύδας) «… Διαβάζοντας τη
συλλογή, είχα διαρκώς την αίσθηση πώς βρίσκομαι σε ένα δωμάτιο με καθρέφτες
όπου ορατό και αόρατο συνυπάρχουν και πλήθος φασματικές γραμμές οριοθετούν ένα
αιμάσσον κρυπτικό τοπίο. Με βασική
ποιητική μονάδα την εικόνα, εικόνα αδρή δίχως περιττές φωτοσκιάσεις, που διατηρεί
την αυτονομία της και στίχο που κυριαρχεί η λιτότητα και η
αφαίρεση, η ποιήτρια συνθέτει μια πλούσια, αγχώδη, ενίοτε τρομώδη γραφή με
έντονο υπαρξιακό, αυτοβιογραφικό υπόστρωμα…. (η Έφη Καλογεροπούλου για τη
συλλογή της Αντιγόνης Βουτσινά ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΚΕΤΟ ΚΑΤΑΜΕΣΗΜΕΡΟ, εκδόσεις Κουκίδα
2018)
Τρίτη,
1 Φεβρουαρίου 2022
