Πέμπτη 13 Σεπτεμβρίου 2018

ΜΙΑ ΣΤΑΛΑ ΟΛΟ ΚΙ ΟΛΟ Η ΖΩΗ ΜΑΣ (σπάει πλάκα!.. Λοιπόν εκεί σε θέλω: να μη χειριζόμαστε προς εξαργύρωση την αγάπη):

«Οι ψυχές, οι άνθρωποι / Ένα είδωλο σπασμένο σε χίλια καθρεφτάκια, σε χείλη ασυλλάβιστα
Σε στιγμές γιασεμιού / Σε αναφιλητά σιωπές / Να ήταν γλυκιά η καρδιά / Μια στάλα όλο κι όλο η ζωή μας»
Μ’ αυτό  το ποίημα, ΑΡΑΓΕ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΕΔΩ (σελ. 11), πρώτο στη συλλογή της Γεωργίας Δεμπερδεμίδου ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ φανερώνεται μια μεταφυσική ανησυχία που,  με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, θα διαχέεται και σε άλλα ποιήματα της συλλογής όπως για παράδειγμα στο ΑΔΕΙΟ ΠΟΤΗΡΙ (σελ. 14), όπου, όμως, παραμονεύει και η πρώτη πρόταση/ απάντηση «μια στάλα όλο κι όλο η ζωή» γι’ αυτό, το μόνο που απομένει άνθρωπε είναι «να να ξεπερνάς, κάποτε να ξεχνάς, πάντα να ξεπερνιέσαι»:
«Τις νύχτες ασελγούσε / πάνω σ’ ένα ποτήρι / τελικά δεν έφτανε ποτέ στον ουρανίσκο
ένα ποτήρι άδειο, / ούτε καν μισό
το μόνο γεμάτο / που απομένει άνθρωπε τούτο τον καιρό /  είναι να ξεπερνάς, / κάποτε να ξεχνάς, πάντα να ξεπερνιέσαι».
ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ο τίτλος της συλλογής, ΚΟΡΝΙΖΑ ΠΑΛΙΑ (σελ. 12) στην οποία η ποιήτρια μας κάνει γνωστές ευθύς εξαρχής για τις διαθέσεις της:
«Δεν μπορώ άλλες κορνίζες φτιασιδώματα.
Τι δουλειά έχω σε καθρέφτες, / σε μπογιές ή καμβάδες / που κόσμους ζωγραφίζουν γεμάτους χρυσόσκονη; / Εμένα μόνο η ντεμοντέ ζωή μου πάει γάντι».
Ντεμοντέ η ζωή αλλά το ποίημα της αέναη εξομολόγηση «στον μονόδρομο άνευ όρων καθρέφτη», μ’ αρχή μέση και τέλος και με αφαίρεση και με κατηγορική προσταγή:
«μη χειριζόμαστε ποτέ προς εξαργύρωση την αγάπη» (σελ. 15)
Τα πράγματα, οι καταστάσεις μεταβάλλονται, οι έννοιες αλλάζουν. Ο παραμορφωτικός καθρέφτης του χρόνου και η εσωτερική εστίαση των ποιητών προσδίδουν σ’ αυτά άλλες κάθε φορά διαστάσεις. Έτσι και η Γεωργία Δεμπερδεμίδου με την πρώτη της ποιητική συλλογή ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ, εκδόσεις Γαβριηλίδης 2018: «αναπλάθει τον κόσμο μέσα από ένα ενδιαφέρον μείγμα μεταφορών, στοχασμών και αναζητήσεων για τον Άνθρωπο. Πλάθει πρισματικές εικόνες και στιχουργεί τη διάθλασή τους. Με μία ρομαντική διάθεση γεμάτη φως στοχάζεται για τον ανθρώπινο βίο, τον έρωτα και τη μνήμη…» (Δήμος Χλωπτσιούδης)
Γιατί η Ποίηση είναι καθαρή μια ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ (σελ. 33): «Και τι θαρρείτε; / Μόνον τ’ αναφιλητά του έρωτα ή ένα ποτήρι ρέον κρασί / μεθά στα σωθικά ταξίδια διψασμένα; / Είναι η ζωή που βγάζει τα κλαδιά / με τον εαυτό παλεύει. / Φορές μπορεί να φόρεσε όσα καλά της / και θρηνεί επάνω από σπασμένα ποιήματα / αιώνιες τελείες, κόμματα μεγάλα». Γι’ αυτό «ας βάλουμε τις Σιωπές τη Νύχτα να φωνάζουν», προστάζει η ποιήτρια στο ποίημα ΤΟ ΜΑΝΤΗΛΙ (σελ. 18). Είναι μια άσκηση Σιωπής, σημάδι ζωής και πάθους που επιβεβαιώνεται μέσα από τις αντιφάσεις της: «Για να υπάρχω σβήσε το φως / Κι ας γίνει η αγάπη νύχτα» (ΤΑ ΒΡΑΔΥΑ (σελ. 13)
 Ακολουθούν επιλογές ποιημάτων από την πρώτη ενότητα της συλλογής ΝΥΧΤΕΣ ΣΑ ΘΡΥΜΜΑ ΠΟΤΗΡΙΟΥ και η παρουσίαση κλείνει με αντιπροσωπευτικά δείγματα και σχόλια για τη δεύτερη ενότητα: ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ ΚΟΥΡΣΑΡΟΣ [ART by victoria ivanova]



ΤΑ ΒΡΑΔΙΑ
Όμορφα πάντα τα βράδια
όταν θρέφει όνειρα
πυκνώνει
η νύχτα
μενεξεδί
η μέρα
την ξεγυμνώνει όπως κορμί

μ’ απλά σαν πάθος
ξεφτίζει η αγάπη
στο φως
δεν θυμάμαι τίποτα
για να υπάρχω
σβήσε το φως

κι ας γίνει η αγάπη νύχτα

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ
Αυτό το ποίημα είν’ αέναο
πάλι πρέπει να έχει αρχή, τέλος
και όλα τα ακόλουθα

Χωμάτινα κάτω
οι άγγελοι, ψάλουν
τον ουράνιο πατέρα
Τρεις φορές ο Πέτρος
Αρνήθηκε
Κι ο Ιούδας, για να μην προδώσει
Που τελικά πρόδωσε
Κρεμάστηκε
Δες τα μάτια σου στο φως
Κάνε εξομολόγηση
Στον μονόδρομο,
Άνευ όρων καθρέφτη
Έτσι ξετυλίγεται η ύπαρξη
βαρύ φορτίο και σήμερα

Καίγονται, σκοτώνονται, χωρίζουν
βίαια μάνες και παιδιά
όλοι κοινωνοί και σύζυγοι
μουσκεμένοι από μία μικρή
λέξη, αφαιρετικότητας:
μη χειριζόμαστε ποτέ
προς εξαργύρωση την αγάπη

Ω! ΝΥΧΤΑ
Ω! Νύχτα, νύχτα
κάθε νύχτα που έρχεσαι.
Ήθελα τόσα να σου πω
να σου  ομολογήσω

Για την αγάπη που τη ζωή
μαλακώνει και τα τραγούδια που
προσκυνήσαμε μαζί.

Γι’ αυτά που ζήσαμε δικά σου
και δικά μου, μα μία κραυγή
περιπλοκής χαρακωμένη.
Ήδη είχε καρφώσει στον μαύρο ουρανό
φεγγάρι μ’ άσπρο το στεφάνι.

Και μες τον παραλογισμό της νύχτας
νόμιζα η ευτυχία πως ήταν.
Τώρα σαν τον θυμάμαι,
ήτανε

ματωμένα τα φιλιά
που δάκρυσαν στο πρώτο κόκκινο
φως της ημέρας.

ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Επιθυμίες διαδρομές
ή πεινασμένες λέξεις
Ασταμάτητα
τ’ αγκαλιάσματα.
Ξυραφιασμένες οι στιγμές
πάντοτε κλειδωμένες
Σε άσπρης κοιλιάς
το περίγραμμα
Δεν ξέρεις καν αν είναι απ’ το μυαλό
ή την καρδιά –μην κλαις!
Μια στοργική αγκαλιά
αιμόφυρτη στην άσφαλτο
Τσίμπημα σφήκας
στο γυμνό κορμί
Σημάδι ο απροσδόκητος
πρόωρος θάνατος.

Μα κάπου γύρω εδώ
σπάει πλάκα να σου κάνει
τούμπα ξανά η ζωή.

Εκεί λοιπόν σε θέλω

ΜΑΤΩΜΕΝΗ ΜΝΗΜΗ
Χρόνια οι καρδιές καρφωμένες.
Σε κόγχες, σε κάγκελα.

Σήμερα ένα γαρύφαλλο  έπεσε
στη μειωμένη μνήμη.

Διπλό αύριο θα στάζει
καλύτερο απ’ το σήμερα

ΞΕΝΕΣ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ
Με ξένες λέξεις
πίνεις από το στόμα
την φθαρμένη αγάπη.
Κοιτάζοντας με την πρώτη
ματιά ασημένιο το φεγγάρι
την γλώσσα ξήλωνες από
κόμπους και φωνήεντα.
Καρφώνεις την αλήθεια σου
σαν ψάρι σπαρταράς
με δίχως αίμα.
Γιατί οι άνθρωποι δεν μπορούν
ν’ αγαπηθούν όπως παλιά.
Όταν κι ο χρόνος τρέχει στις κρύες
αγκαλιές του παγερού χειμώνα.
Μια άγρυπνη φωνή τα χνώτα τους

θα ενώσει τον μονόδρομο καθρέπτη

ΕΒΑΨΕ Ο ΗΛΙΟΣ
Έβαψε ο ήλιος
την ημέρα στο φως.

Πιο ύστερα η νύχτα
με σιωπές θα ανάψει
καλόχυμα όνειρα.

ΤΑ ΣΙΓΑΝΑ ΒΗΜΑΤΑ
Ένας δρόμος αρχίζει ή τελειώνει
πευκοβελόνες σε φως και σκοτάδια.
Ένα τίποτα μέσα σε όλα
κι η μια μέρα να σπρώχνει την άλλη

ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ
Σπασμένες αλυσίδες
-Υπενθύμιση-
Με κάλεσες σε μια όμορφη
Εκδήλωση
Η πρόσκληση υπέροχη
Το διαβατήριο έτοιμο
ταξίδι ως τα Κύθηρα
Όνομα
Διεύθυνση
Όλα ήσαν στην εντέλεια
Προορισμός
Παύλα
Μια θάλασσα ήρεμη
νεκρή εκκωφαντικά
Εσύ έλειπες (σημαντικό)
Ωραιότατη
που η νύχτα ήταν της καρδιάς σου
μαγική
Της είχες κλέψει
τον ουρανό με τ’ άστρα του
Δεν της έλειπε τίποτε
ένα βήμα μόνο στην αιωνιότητα.
Τ’ άστρα συνέχιζαν
τα μαγικά τους
νόμιζα κι εγώ πως
δεν θα σβήσουνε ποτέ
σε μια νύχτα
μέσα έσβησαν.
Έσκυψα ναν τα ρωτήσω
μα ήδη είχανε χαθεί
τόσον γιαυτό
γι’ αυτό σ’ αγάπησα

ΤΟ ΜΗ ΤΠΑΡΧΟΝ ΜΟΝΑΧΑ
Να ακουμπάς σ’ ανθρώπους που
έχουνε μελαγχολικά τα μάτια.

Να δίνεις ακατάπαυστα
ένα κομμάτι ένα της καρδιάς.

Αυτοί οι άνθρωποι φορούν
σκούρα τα χρώματα της ψυχής.

Να λειανθούν δε λένε οι γωνίες
την πίκρα αφόρητη απ’ την καρδιά
σέρνουνε κατακάθι.

Η γλώσσα πότε αλλάζει
ραχοκοκαλιά;

Όσο κι αν τους φιλάς στο στόμα
θ’ ακολουθούν το μονοπάτι αιώνια
μοναχικότητος όχι της μοναξιάς.

Μα θα σου έχουν δώσει τον
καλύτερο παράδεισο όταν
ως μη υπάρξαντες ποτέ
χαθούν στο μισοσκόταδο.
[από τη συλλογή της Γεωργίας Δεμπερδεμίδου ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ, εκδόσεις Γαβριηλίδης 2018]


ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ ΚΟΥΡΣΑΡΟΣ (η ποιήτρια) συναγελάζεται με εποχές και μήνες, στη δεύτερη ενότητα της συλλογής που φέρει τον παραπάνω τίτλο.  Αλλά Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΓΑΠΗ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ (με κεφαλαία οι τίτλοι ποιημάτων απ’ όπου ανθολογούνται οι παρακάτω στίχοι):
Εκεί η Άνοιξη «αγκαλιάζει το σύμπαν με ίδιον ένδυμα»: ζωγραφισμένοι πίνακες, λουλουδιασμένη γη «για της ψυχής το σ’ αγαπώ, για τα ταξίδια», ΔΙΠΛΗΣ ΠΤΥΧΗΣ (σελ. 39): «άσπρα όλα τα άνθη μυγδαλιάς δέστε το πρωινό επάνω στην καρδιά σας»!..
Και όταν έρχεται Σεπτέμβρης συλλαβίζουν τα χείλη ΓΛΥΚΕΣ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΕΣ (σελ. 41): «και κάθε κόμπος μια χαρά, γέλιο άμα και δάκρυ… αν φτάναμε ξανά μαζί σε μια ψηλή κορφή μας»!..
Έπεται… πρωθύστερος ο ΑΓΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ (σελ. 42) που έκρυβε στα μάτια μπόρες και καταιγίδες όσα «και τα δάκρυα της βροχής…» «Κι εγώ τις ματωμένες σου να προσκυνώ σιωπές… Τι εύκολο καρδιές να εξουσιάζεις»!..
Πολλές οι χειμωνιάτικες βραδιές στο ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ (σελ. 45) που με τ’ άσπρο του χιόνι εξαγνίζει δάκρυα «των πιο κρυφών ματιών». Τέλος εποχών, και η ποιήτρια, ξέροντας πολύ καλά ότι «η καλύτερη αγάπη πάντα είναι της ψυχής»  αισθάνεται την ανάγκη, με καθαρές κουβέντες, να εξηγηθεί: «αν δεν μου δώσεις την ψυχή, μην περιμένεις, δίνε του. Μη με προσμένεις Έρωτα!..».  ΑΔΙΟΡΑΤΗ Η ΦΩΝΗ της (σελ. 44): «Νεφελωμένη ημέρα. / Αγγίζω τ’ ακροδάχτυλά σου. / Παγωμένα / Ηδονικά γλείφεις πληγές ενώ ράβω απαλά / στο στόμα σου φιλιά / Πηδώ στον ουρανό μου / σε άλλην άλληνα ζωή. / Αδιόρατη συνείδησης φωνή…
Και πάλι ΟΚΤΩΒΡΗΣ (σελ. 47) «… να κρατάς τα σήμαντρα του φθινοπώρου… αναμνήσεις να κρατάς που πέρασαν / Όνειρα που χαθήκανε στη λήθη της αγάπης / Οι σιωπηλοί τους πόθοι να μη σβήσουν ποτέ…»
Μα τόσο κοντινή η γλυκιά ψυχής μελαγχολία ενός ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ (σελ. 49): «ηλιοκαμένα ακόμη τα κορμιά στ’ αλμυρίκια θ’ ακουμπούν / Να ταξιδέψουνε στο περασμένο καλοκαίρι / Τον χρόνο αφήνοντας… Ό,τι ήρθε άγγιξε / Ό,τι έφυγε δεν θα ξαναγυρίσει.
ΚΟΥΡΣΑΡΟΣ (σελ. 51) ο Ιούλιος, η μεγάλη αγάπη στα μέσα του καλοκαιριού «στητός γυμνός, ένας θεός μικρός μ’ ήρεμη δύναμη… Ταξίδι απροσπέλαστο γαλάζιο… Εκεί που ανάβουνε φωτιές / λιώνουν και τα σπαθιά»
Ξερό κορμί του χρόνου Ο ΜΑΗΣ ΜΟΥ (σελ. 54) «Μάης και μάγεμα όλος / Έσκασε πρώτο το γλυκό φιλί… Η μυρωδιά μοναδική του Ζάλη / Η ομορφιά της φύσης του κατάσαρκα απλώνεται / Κεντάει την καινούργια της εσάρπα…»
Φυσάει ΑΠΡΙΛΗΣ (σελ. 56) ξανθός και μυρωδάτος και ίσως «όλες τις άσπλαχνες στιγμές αφήσουμε… κρατώντας μόνο της ψυχής μιαν ΑΝΟΙΞΗ (σελ. 55)  που «ως και ο Αχέροντας φοβήθηκε / Στις σκοτεινιές του Κάτω Κόσμου» 
Τελευταίο ποίημα της συλλογής Η ΒΡΟΧΗ (σελ. 57):  «Σταλάζουν οι σιωπές απ’ τη βροχή μου. / Βαριά η ομίχλη της ψυχής… Αγέρας σηκώθηκε (μέσα μου) Σε θυμήθηκα… Σα βρεγμένο σώμα / Τρύπωσες στα ρουθούνια μου κι ύστερα ξέπνοα σε φύσηξα / Τότε άρχισε να βρέχει. Αυτή η βροχή θα είναι δική μου πάντα»  
Σ’ όλα σχεδόν τα ποιήματα ο ρομαντισμός, κρυμμένος κάποιες φορές στις στοχαστικές αναζητήσεις, είναι διάχυτος χωρίς ν’ αποτελεί αυτοσκοπό.   «Οι λυρικές ανάσες ισορροπούν με αισθητικές μεταφορές και παρομοιώσεις» σημειώνει εύστοχα στην κριτική του ο Δήμος Χλωπτσιούδης, που σχολιάζει και την αντισυμβατική συχνά ως προς το συντακτικό άξονα γλώσσα: «Η άτακτη σειρά λέξεων σε προτάσεις σε ορισμένες συνθέσεις διαταράσσουν τη νοηματική αναμενόμενη πορεία της γλώσσας και μέσα από την ανοικειωτική σύνταξη έλκουν την προσοχή… όπως άλλωστε και μια χαρακτηριστική προφορικότητα με έντονο το διαλογικό στοιχείο. Έτσι, όμως, η ποιήτρια,  αφήνει τον χρόνο σε μία ρευστή πορεία ειδικά στην απαγγελία…»
 [Γεωργία Δεμπερδεμίδου, Μονόδρομος Καθρέφτης, εκδόσεις Γαβριηλίδης 2018]

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου